Η ορχιδέα-μέλισσα (Ophrys apifera) είναι ένα εντυπωσιακό, παραπλανητικό φυτό που φύεται μεμονωμένα ή σε ομάδες σε πεδιάδες και δάση. Αυτό που κάνει το συγκεκριμένο φυτό να ξεχωρίζει είναι ότι κάθε λουλούδι δείχνει να έχει επάνω του μια μέλισσα ή σφήκα.
Ανθίζει αργά από Απρίλιο-Ιούλιο και είναι Ευρωμεσογειακό είδος διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα.
Το φυτό παράγει ένα άρωμα παρόμοιο με τα θηλυκά έντομα επικονιαστές, στέλνοντας χημικά σημάδια και δελεάζοντας τα αληθινά αρσενικά που έρχονται στο λουλούδι για να ζευγαρώσουν.
Στα περισσότερα είδη ορχιδέας το αρσενικό έντομο καλύπτεται με γύρη και στη συνέχεια γονιμοποιεί την επόμενη ορχιδέα που θα επισκεφτεί, ωστόσο υπάρχουν ελάχιστα είδη ορχιδέας που αυτογονιμοποιούνται.
Στο βίντεο βλέπουμε ορχιδέες-μέλισσες να παράγουν ένα άρωμα παρόμοιο με των θηλυκών σφηκών. Οι αισθησιακές μυρωδιές κάνουν τα αρσενικά να τρελαίνονται..
Ορχιδέα-μέλισσα, με ένα άρωμα ελαφρώς πιο εξωτικό από μια θηλυκή μέλισσα, έλκει μια αρσενική μέλισσα… Δείτε το βίντεο
Σεξουαλικά παραπλανητικές, οι ορχιδέες έλκουν πάνω τους για την δική τους αναπαραγωγή, αρσενικά έντομα ώστε να συνουσιαστούν.. Εάν ένα αρσενικό κάνει το λάθος και παραπλανηθεί τότε οι άκαρπες προσπάθειές του για ζευγάρωμα.. τελικά θα "γονιμοποιήσουν" την ορχιδέα. Μερικά λουλούδια ορχιδέας είναι τόσο ακαταμάχητα με τους άνδρες που τους κάνουν να μήν μπορούν να κρατηθούν με αποτέλεσμα να εκσπερματώνουν πάνω στο λουλούδι, αλλά ακόμη κι αν η οπτική απάτη είναι εξαιρετική, αυτό που πραγματικά οδηγεί το άγριο αρσενικό είναι το κοκτέιλ φερομόνης γυναικείου φύλου που μπορεί να μιμηθεί η ορχιδέα. (Έρευνα του Nicolas Vereecken και Florian Schiest από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, Ελβετία)
Ιδιαίτερη ορχιδέα μια από τις δύο εκπροσώπους της ομώνυμης ομάδας. Ξεχωρίζει λόγω του κοντού, σφαιρικού μεσαίου λοβού, της θέσης της απόφυσης, που βρίσκεται κρυμμένη κάτω από τον μεσαίο λοβό και του μεγάλου γυνοστημίου. Αυτογονιμοποιείται συχνά λόγω των ασταθών ποδίσκων που φέρουν την γύρη, η οποία συχνά ακουμπάει την στιγματική κοιλότητα. Γι αυτόν τον λόγο παρατηρούνται συχνά υπόχρωμες μορφές ή με συγγενείς ανωμαλίες*. Είναι Ευρωμεσογειακό είδος διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα.
*Σημείωση: Οι ανώμαλες μορφές της Ophrys apifera είναι τόσο συχνές που μερικές φορές σχηματίζουν πληθυσμούς και αναγνωρίζονται ως ξεχωριστές ποικιλίες (var.). Μεγάλη και ενδιαφέρουσα συλλογή των ποικιλιών της Ophrys apifera, κυρίως από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα http://www.guenther-blaich.de/artlst.htm του Günther Blaich. Παρακάτω παρουσιάζονται οι ποικιλίες που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα στον ελληνικό χώρο. Στον πίνακα "Ophrys apifera var. Pindus" μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από πληθυσμό περίπου 10 φυτών, μιας ποικιλίας από την Πίνδο.
1
Ήπειρος, Ιωάννινα, Φραγκάδες, 30-5-04, 1050μEpiros, Ioannina, Fragades village, 30-5-04, 1050m
2
Ήπειρος, Ιωάννινα, πριν το Βουλγαρέλι, 31-5-04, 670μEpiros, Ioannina, before Voulgareli village, 31-5-04, 670m
3
Ήπειρος, Ιωάννινα, πριν το Βουλγαρέλι, 31-5-04, 670μEpiros, Ioannina, before Voulgareli village, 31-5-04, 670m
Ophrys apifera var. Pindus
4
Μακεδονία, Γρεβενά, Αβδέλλα, 20-6-05, 1200μMacedonia, Grevena, Avdella village, 20-6-05, 1200m
5
Μακεδονία, Γρεβενά, Αβδέλλα, 20-6-05, 1200μMacedonia, Grevena, Avdella village, 20-6-05, 1200m
6
Μακεδονία, Γρεβενά, Αβδέλλα, 20-6-05, 1200μMacedonia, Grevena, Avdella village, 20-6-05, 1200m
7
Μακεδονία, Γρεβενά, Αβδέλλα, 20-6-05, 1200μMacedonia, Grevena, Avdella village, 20-6-05, 1200m
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου