Το ποιοτικό μέλι τρυγιέται αβίαστα από το μελισσοκόμο,φυσικά με προσοχή και επιμέλεια και συσκευάζεται σε κατάλληλες εγκαταστάσεις,με ορθές συνθήκες και διατίθεται σε σωστή και ελκυστική συσκευασία,σαν προϊόν άριστης ποιότητας.Όμως συνοδεύεται από άλλα και με αυτά το προϊόν χαρακτηρίζεται από άρωμα,γεύση,χρώμα και άλλα ποιοτικά κριτήρια της προτίμησης του καταναλωτή,που με αυτά το προϊόν χαρακτηρίζεται ποιοτικά καλό μέλι,που πρέπει και να προστατεύεται από παράγοντες και συνθήκες που το επηρεάζουν ποιοτικά .Με αυτές λοιπόν τις σκέψεις αυτή η ανάρτηση παραθέτει τις αναγκαίες φροντίδες,εκείνες που η πιστή εφαρμογή τους διασφαλίζει την άριστη ποιότητά του.:
Α…Επεμβάσεις πριν από τον τρύγο που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του μελιού:
Είναι η ανορθόδοξη χρησιμοποίηση φαρμάκων στην κυψέλη για αντιμετώπιση ασθενειών των μελισσιών και πρέπει να γνωρίζουμε,ότι:
Όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται μέσα στην κυψέλη για αντιμετώπιση ασθενειών των μελισσών επιβαρύνουν τα προϊόντα της μέλισσας και πιθανά να είναι επικίνδυνα για τον καταναλωτή τους .Και στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ανεκτά όρια για τις ποσότητες των υπολειμμάτων στο μέλι,που αυτό σχετίζεται με την εποχή της εφαρμογής του σκευάσματος,τη συχνότητα χρήσης του και το είδος του σκευάσματος,την ύπαρξη ανοιχτών πλαισίων γόνου τα χαρακτηριστικά του σκευάσματος και την ταχύτητα της νεκταροέκκρισης,την παρουσία και το ύψος των υπολειμμάτων και τη σταθερότητά τους στο μέλι,που σχετική πληροφόρηση μας δίνουν οι επόμενες παραθέσεις:
Για τη Βαρρόα,σκευάσματα Μαυρίκ και Απιστάν (φλουβαλινέιτ) αδιάσπαστο στό μέλι για 18 μήνες
Ασουντόλ,Περιζίν (κουμαφός) τουλάχιστον 13 μήνες
Φολμπέξ-vA Βρομοπροπιλέιτ τουλάχιστον11 μήνες
Μαλάθειο 3 μήνες
Τακτίκ ( Αμιτράζ) 1 μήνα
Αμερικάνικη Σηψιγονία(Οξυτετρακικλίνη) 2,5 μήνες και σουλφαθιαζόλη τουλάχιστον 12 μήνες
Νοσεμίαση Φουμιντίλ -Β τουλάχιστον 12 μήνες
Τι κάνουμε:
1.Οι θεραπευτικές επεμβάσεις γίνονται μετά τον τρύγο του μελιού και αν επείγει είναι απαραίτητο να γίνονται 3 μήνες πριν τον τρύγο.
2.Ποτέ δεν γίνονται εππεμβάσεις στη διάρκεια της ανθοφορίας.
3. Δεν τρυγιέται μέλι για κατανάλωση αν έγινε θεραπευτική επέμβαση στο διάστημα που το μελίσσι συλλέγει και αποθηκεύει μέλι.
4.Απομακρύνονται παλιές μαύρες κηρήθρες επειδή στο κερί τους υπάρχουν μεγάλες ποσότητες υπολειμμάτων.
5.Τα φάρμακα τοποθετούνται μόνο στη γονοφωλιά
6.Μετά τον τρύγο το μέλι φιλτράρεται καλά,αφήνεται σε ηρεμία και απομακρύνεται προσεκτικά ο αφρός που υπάρχει στη επιφάνεια.
Οι άκαιρες τροφοδοσίες των μελισσιών πριν η κατά τη διάρκεια της μελιτοέκκρισης πρέπει να αποφεύγονται για τους λόγους,ότι:
1.Οι εμπορικές τροφές και το σιρόπι της ζάχαρης όταν χορηγούνται στο μελίσσι σε εποχή συλλογής και αποθήκευσης μελιού,ενσωματώνονται στο μέλι,το υποβαθμίζουν ποιοτικά και αυτό είναι νοθεία του προϊόντος
2.Έντονη τροφοδότηση στους καλοκαιρινούς μήνες,με σκοπό να καλυφθεί το κενό της ανθοφορίας, θα επηρεάσει την ποιότητα του μελιού , με νοθεία της φθηνοπωρινής συλλογής.
3.Η νοθεία του μελιού με σκόπιμη τροφοδοσία σιροπιού στο διάστημα της ανθοφορίας,εύκολα διαπιστώνεται από τα χαμηλά χαρακτηριστικά του μελιού και αποκαλύπτει τη νοθεία του.
Τι κάνουμε:
1.Αποφεύγονται οι τροφοδοσίες των μελισσιών σε περίοδο που τα μελίσσια συλλέγουν μέλι προοριζόμενο για ανθρώπινη κατανάλωση.
2.Η τροφοδότηση των μελισσιών σταματάει ένα μήνα πριν την αναμενόμενη ανθοφορία.
Β….Επεμβάσεις κατά τη διάρκεια του τρύγου που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του μελιού και η υπερβολική χρήση καπνισμού στο μελιττοθάλαμο.
Τι πρέπει να γνωρίζομε :
1.Το ώριμο μέλι έχει υγρασία από 14%έως 17% ίσως και λίγο περισσότερο και το μέλι είναι ώριμο όταν οι κηρήθρες σφραγιστούν από τις μέλισσες σε ποσοστό τουλάχιστον 70%
2.Αγορανομικες διατάξεις επιτρέπουν υγρασία μελιού μελιού μέχρι 21% και αν η η υγρασια του προϊόντος ξεπερνά το 17% τόσο γρηγορότερα ξυνίζει.
3.Λίγο πριν σφραγίσουν οι μέλισσες τα κελιά , τοποθετούν στο μέλι μικρή ποσότητα Φοορμικού Οξέος που αυτό συντηρεί το μέλι.
4.Μέλι από κηρηθροφορείς κοντά στη γονοφωλιά ή στα στεφάνια του γόνου περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα γύρης από εκείνη που έχουν οι κηρήθρες του μελιτοθαλάμου.
5. Το μέλι εύκολα αποροφά ξένες οσμές και υπερβολικό κάπνισμα στον τρύγο, αλλοιώνουν το άρωμα του μελιού.
6.Οι σκοτεινόχρωμες κηρήθρες προσδίδουν σκούρο χρώμα στο μέλι ,γιατί περιέχουν χρωστικές ύλες-ουσίες.
7.Μελισσοαποθητικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε άλλες χώρες για τον τρύγο του μελιού,είναι επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία και αφήνουν οσμές στο μέλι.
Τι κάνουμε:
1.Δεν τρυγούνται κηρήθρες με ασφράγιστα μέλια περισσότερο από από το 1/4 των κελιών τους ή όταν τιναχτούν από λοξή θέση και στάζουν.
2. Δεν τρυγούνται μέλια κοντά στο γόνο ή σε στεφάνια γόνου
3.Δεν χρησιμοποιείται υπερβολικό κάπνισμα των μελισσών κατά τον τρύγο και δεν χρησιμοποιείται κάποια χημική- εντομοαποθητική ουσία.
4. Στις ανοιξιάτικες και καλοκαιρινές ανθοφορίες,αν τα μελίσσια βρίσκονται σε 2 πατώματα ,χρησιμοποιούνται βασιλικά διαφράγματα και ανοιχτόχρωμες καινούριες κηρήθρες στο μελιττοθάλαμο.Και μία δεύτερη είσοδος πάνω από το βασιλικό διάφραγμα είναι απαραίτητη για να μη μειωθούν οι αποδόσεις,ενώ το φθινόπωρο χρησιμοποιούμε και σκοτεινόχρωμες κηρήθρες για το λόγο ότι το πευκόμελο από τη φύση του είναι θολό στο χρώμα του και δεν επηρεάζεται αισθητά από την κηρήθρα.
Ο ακατάλληλος χώρος και τα μέσα που χρησιμοποιούνται για να τρυγηθεί το μέλι:
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
1.Το μέλι εύκολα απορρροφά την υγρασία και οσμές από το περιβάλλον
2.Η σχολαστική καθαριότητα των συσκευών και σκευών συλλογής,επεξεργασιας και διατήρησης του μελιού συμβάλλουν σημαντικά στον περιορισμό της επιμόλυνσης του μελιού με ζυμομύκητες.
3.Με τη διαύγαση του μελιού μειώνονται σημαντικά οι συγκεντρώσεις των υπολειμμάτων φαρμάκων,επιβραδύνεται η ταχύτητα κρυστάλλωσης και το προϊόν αποκτά επιθυμητή εμφάνιση.
4.Ο τρύγος να γίνεται σε καθαρούς χώρους μακρυά από οσμές,σκόνες και χώματα.
5 .Να καθαρίζονται με βραστό νερό και απορρυπαντικά όλα τα μέσα ή σκεύη που χρησιμοποιούνται για τον τρύγο και τη συντήρηση του προϊόντος.Και μετά το πλύσιμο τα σκεύη πρέπει να ξεπλένονται με άφθονο νερό και να στεγνώνουν καλά.
6.Να αφαιρείται σχολαστικά ο αφρός μετα τη διαύγαση του μελιού.
7. Το μέλι να φιλτράρεται προσεκτικά από λεπτά φίλτρα και να γεμίζει καλά μέχρι επάνω τα δοχεία συσκευασίας κάθε είδους,ώστε να μή μένει αέρας στο ενδιάμεσο κενό.
8. Τα δοχεία που περιέχουν το μέλι να κλείνονται ερμητικά.
Γ. Επεμβάσεις μετά τον τρύγο που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του μελιού.
Ο χώρος και οι συνθήκες αποθήκευσης.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε.
1.Η θέρμανσις όταν χρησιμοποιείται σωστά βοηθάει.
2.Υποβαθμισμένα μέλια από θέρμανση κατατάσσονται στην κατηγορία των βιομηχανικών μελιών.
3.Τα βιομηχανικά μέλια είναι μειωμένης βιολογικής αξίας,διατηρούν όμως τη διατροφική τους αξία και είναι κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση
4.Όλες οι κατηγορίες μελιού δεν επηρεάζονται με τον ίδιο τρόπο από τη θέρμανση και την παλαίωση.Για κάθε ξεχωριστή κατηγορία μελιού υπάρχει ένας άριστος συνδυασμός βαθμού θέρμανσης και χρόνου εφαρμογής, που προκαλεί τη μικρότερη ζημιά στις βιολογικές,χημικές και οργανολήπτικές του ιδιότητες.
5.Χημικές αλλαγές που γίνονται με την πάροδο του χρόνου στα αποθηκευμένα μέλια,προσομοιάζουν με εκείνες που προκαλούνται από τη θέρμανση.
Τι κάνουμε:Το μέλι να ζεσταίνεται σε θερμοκρασίες μικρότερες των 60 βαθμών Κελσίου και για όσο γίνεται μικρότερο χρονικό διάστημα.
Η θέρμανση του να γίνεται σε δοχεία με διπλά τοιχώματα (μπεν μαρί) και ποτέ απευθείας στη θερμαντική πηγή.
Το μέλι δεν ρευστοποιείται στο ήλιο.
Να αναγράφεται στις ετικέτες συσκευασίας το έτος παραγωγής και διετία συσκευασίας και κατανάλωσης.
Να αποθηκεύεται σε χώρους με θερμοκρασίες χαμηλές ,προτιμότερο κάτω από 10 βαθμούς Κελσίου.
Εάν η υγρασία του μελιού είναι μεγαλύτερη από 17% πρέπει να θερμανθεί προσεκτικά
στους 70 βαθμούς Κελσίου για 5-10 λεπτά πριν από την αποθήκευσή του ,γιατί διαφορετικά κινδυνεύει να ξινίσει.Και αυτή η θέρμανση είναι απαραίτητη και σε δοχεία μελιού που κρυσταλλώνουν ομοιόμορφα.Αλλά μέλια με χαμηλή υγρασία ή με ομοιόμορφη κρυστάλλωση δεν πρέπει να θερμαίνονται πριν την αποθήκευσή τους.
7.Να μην αποθηκεύεται το μέλι σε χώρους που δέχονται ακτίνες του ήλιου ή που φωτίζονται υπερβολικά.
Αναμίξεις διαφόρων κατηγοριών μελιού,
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
1. Τα διάφορα είδη μελιού,για να αναμιχθούν σε σταθερό χαρμάνι,πρέπει να θερμανθούν στους 70 βαθμούς Κελσίου για 5 λεπτά.
2. Οι αναμίξεις διαφόρων κατηγοριών μελιού γίνονται για να προσδώσουν στο τελικό προϊόν επιθυμητά χαρακτηριστικά,όπως χρώμα , γεύση,άρωμα ,μικρή ταχύτητα κρυστάλλωσης,αλλά και να αξιοποιηθούν ποσότητες μελιού που παρέμειναν στην αποθήκη.
3. Η ονομασία του τελικού προϊόντος σύμφωνα με τις ισχύουσες αγορανομικές διατάξεις καθορίζεται από τα κυρίαρχα οργανοληπτικά και φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.
Τι κάνουμε:
1.Αποφεύγουμε τις αναμίξεις που δεν είναι απαραίτητες.Και είναι προτιμότερο ο μελισσοκόμος να ενημερώσει τον καταναλωτή για το χρώμα και τη γρήγορη κρυστάλωση του μελιού πορτοκαλιάς και βαμβακιού,παρά να καταφύγει σε αποτυχημένη ανάμιξη,που θα προκαλέσει δυσπιστία για την ποιότητα του μελιού
2.Όταν γίνονται για πρώτη φορά αναμίξεις να προηγούνται δοκιμές γιατί ορισμένα σπάνια μίγματα αποκτούν δυσάρεστη γεύση
3.Χρειάζεται προσοχή στην ονομασία του τελικού προϊόντος,ιδιαίτερα όταν αναμμιγνύεται ένα ανθόμελο με ένα πευκόμελο.Δεν αρκούν τα ποσοστά σαν κριτήριο, γιατί δεν επηρεάζονται με αντιστοιχη αναλογία και τα χαρακτηριστικά διάκρισης του μελιού.
4 .Παραγωγοί με μεγάλο αριθμό μελισσιών που καταφεύγουν σε αναμίξεις, επιβάλεται να εξοπλιστούν με αγωγιμόμετρο,που είναι προσιτού κόστους αγοράς και απλό στη χρήση του.
Κρυσταλλωση και ζύμωση του μελιού
Τι πρέπει να γνωρίουμε:
1.Όταν το μέλι κρυσταλλώσει ανομοιόμορφα, αποκτά απωθητική εμφάνιση και ξινίζει,αντίθετα δεν κινδυνεύει όταν κρυσταλλώσει ομοιόμορφα.
2.Το μέλι ανάλογα με τη φυτική του προέλευση και τη χειμική του σύνθεση,κρυσταλλώνει γρήγορα ,αργά ή καθόλο.
3.Η θερμοκρασία που ευνοεί την κρυστάλλωση είναι 14 βαθμούς Κελσίου.Αλλά στην κατάψυξη το μέλι διατηρείται ρευστό.
4.Με σωστή θέρμανση το μέλι δεν επηρεάζεται στην ποιότητα.Και η σωστή θέρμανση εξασφαλίζεται με τη χαμηλότερη θερμοκρασία,το μικρότερο χρόνο και τη χρησιμοποίηση δοχείων μπεν – μαρί,ώστε το μέλι να μην έρχεται σε επαφή με την εστία θέρμανσης..Και υψηλή θερμοκρασία για μεγάλο χρονικό διάστημα καταστρέφει τα ένζυμα του μελιού ,διασπά τα ζάχαρα και επηρεάζει τις ουσίες που συμβάλλουν στη γεύση και το άρωμα του μελιού.
5.Το ξινισμένο μέλι φουσκώνει και σχηματίζει στην επιφάνειά του αφρό έχοντας χαρακτηριστική ξινή γεύση.Τα κλειστά δοχεία του διογκώνονται και μερικές φορές τινάζουν τα καπάκια.
6.Το ώριμο μέλι έχει υγρασία κάτω από 17 βαθμούς και δεν κινδυνεύει να ξινίσει.Μεγαλύτερη υγρασία έχει όταν τρυγηθεί πριν σφραγιστούν οι κηρήθρες,αλλά και όταν μείνουν στην ατμοσφαιρική υγρασία και όταν κρυσταλλώσει ανομοιόμορφα. Αλλά τα αγριοτρίφυλα,η λεβάντα,το βαμβάκι και η ερείκη έχουν αυξημένη φυσική περιεκτικότητα σε υγρασία.
7.Η θερμοκρασία που ευνοεί τη ζύμωση του μελιού κειμένεται μεταξύ 11 και 12 βαθμούς Κελσίου.
8.Οι μύκητες του μελιού δεν αντέχουν σε υψηλές θερμοκρασίες. και όταν το προϊόν ζεσταθει στους 60 βαθμούς για 5-10 λεπτά καταστρέφονται σχεδόν όλοι στους 72 βαθμούς και 10 λεπτά Κελσίου.
Τι κάνουμε
1.Σχολαστική απομάκρυνση του αφρού από την επιφάνεια του μελιού μετά τον τρύγο,που αυτό λέγεται διαύγαση.
2.Χρησιμοποίηση λεπτών φίλτρων που απομακρύνουν μέρος της γύρης του μελιού.
3. Το μέλι που έχει μικρούς κρυστάλλους στη μάζα του να θερμαίνετε στους 76 βαθμούς κελσίου για 5 λεπτά χρόνου και στους 88 βαθμούς για 2 λεπτά.
4.Το μέλι δεν πρέπει να αποθηκεύεται σε θερμοκρασίες από 8 μέχρι 14 βαθμούς Κελσίου που ευνοείται η κρυστάλλωσή του.Αντίθετα αποθήκευσή του σε κατάψυξη το διατηρεί σε ρευστότητα για απεριόριστο χρόνο, χωρίς καμιά αρνητική επίπτωση στα χαρακτηριστικά του.
5..Η υγρασία ελέγχεται με διαθλασίμετρο,που όταν ξεπερνά το 17% το μέλι ζεσταίνεται στους 70 βαθμούς κελσίου για για 5 λεπτά (και η χρησιμοποίηση του διαθλασίμετρου είναι απλή που αυτό είναι μικρού κόστους αγοράς.
6. Ενημέρωση των καταναλωτών:Ότι η κρυστάλλωση του μελιού δεν είναι αλλοίωση,αλλά φυσικό φαινόμενο και δεν σχετίζεται με την ποιότητά του.
Δ Παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα του μελιού στο ράφι του καταήναλωτή
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
Οι περισσότεροι καταναλωτές είναι ανημέρωτοι,τόσο για τις ιδιότητες του μελιού,όσο και για τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ποιότητά του και τα συνηθέστερα λάθη τους είναι:
1.Θεωρούν το κρυσταλλωμένο μέλι ότι είναι χαλασμένο ή νοθευμένο και το πετάνε
2.Αφήνουν ανοιχτό το βάζο του μελιού με αποτέλεσμα να απορροφήσει υγρασία από το περιβάλλον
3.Τοποθετούν το μέλι σε γυάλινα βάζα που είχαν πριν άλλο προϊόν και το μέλι αποκτά τη μυρουδιά του
4.Τοποθετούν το μέλι σε ακατάλληλα-πλαστικά βάζα , ακατάλληλα για τρόφιμα.
5.Κάποια φυσικά αρώματα της φύσης που περνούν στο μέλι τα θεωρούν αλλοίωση του μελιού.
6. Ρευστοποιούν το μέλι στον ήλιο ή με κάποια άμεση άλλη θέρμανση, βλαπτικά
7.Διατηρούν το μέλι σε θερμοκρασία που του προκαλεί κρυστάλλωση η ζύμωσή του.
8.Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα , που δεν χρησιμοποιήθηκε το μέλι, θεωρούν ότι χάλασε και το αποσύρουν από τη χρήση.
Τι κανουμε:
Είναι ευθύνη του μελισσοκόμου να ενημερώνει σωστά τον καταναλωτή,αλλά και εκείνος να ενημερώνεται από το μελισσοκόμο,για τα προβλήματα που επισημαίνει στο μέλι του
.Αλλά για να αποδώσει αυτή η λύση,πρέπει και ο μελισσοκόμος να είναι ενημερωμένος για να δώσει τη σωστή πληροφόρηση σε ερωτήματα,όπως γιατί κρυσταλλώνουν μερικά μέλια και άλλα όχι,πως ρευστοποιείται το μέλι,γιατί μερικά μέλια κρισταλλώνουν και άλλα όχι,,πως διατηρείται το μέλι,ποίες κατηγορίες μελιού υπάρχουν στη Ελλάδα,γιατί να τρώμε μέλι και όχι ζάχαρη,ποία είναι η διαιτητική αξία του μελιού και αρκετές άλλες μελισσοκομικές πληροφορίες .Που υπάρχουν σε έγκριτα μελισσοκομικά συγγράμματα .
Και μερικές από αυτές τις πληροφορίες υπάρχουν σε αυτή την ανάρτηση για διευκόλυνση των συναδέλφων μελισσοκόμων.
Όμως… να ευχαριστήσουμε τον κύριο ΑΝΔΡΕΑ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΓΙΑ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΒΑΘΕΙΆ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ και για όλη τη ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΉ ΣΥΓΓΡΑΦΉ ΤΟΥ.
Αλλά και τη ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ, που με επιμέλεια και βάθος, υποστήριξε την Ελληνική Μελισσοκομία και συνεχίζει ακούραστα την προσπάθειά της .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου