Η εξυγιαντική συμπεριφορά περιγράφεται ως η αφαίρεση και η απομάκρυνση του νεκρού, ασθενικού ή παρασιτισμένου γόνου.
Είναι ένας μηχανισμός που μας δείχνει στοιχεία για την φυσική αντίσταση των μελισσών κατά των ασθενειών των οποίων η μεταβλητότητα και η κληρονομικότητα την χαρακτηρίζουν ως ενα βασικό χαρακτηριστικό σε προγράμματα αναπαραγωγής και γενετικής βελτίωσης.
Αξίζει να σημειωθεί οτι δεν έχει δείξει σημαντική επίδραση στο άκαρι Varroa, μας παρέχει όμως αρκετές πληροφορίες για την υγεία των μελισσών. Tο άκαρι βαρρόα είναι μια ασθένεια που κατα κανόνα παρουσιάζεται εντονότερα όταν υπάρχει ο συνδυασμός του με διάφορους μύκητες, βακτήρια και ιούς. Γι αυτό και η εξυγιαντική συμπεριφορά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Μελίσσια με καλή εξυγιαντική συμπεριφορά δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα σηψιγονιών και ασκοσφαίρωσης.
Όλοι μας γνωρίζουμε και προσπαθούμε συνέχεια να καταπολεμήσουμε απο τα μελίσσια μας 2 βασικούς εχθρούς.. τη βαρρόα και τη νοζεμίαση που βρίσκονται σε διάφορα ποσοστά ανα κυψέλη. Αν ο συνδυασμός αυτών των δύο είναι θανατηφόρος, φανταστείτε τι μπορεί να γίνει με τον συνδυασμό επιπλέον παθογόνων όπως η Αμερικάνικη Σηψιγονία και η Ασκοσφαίρωση. Το αποτέλεσμα τριών και πάνω ασθενειών είναι να χάνονται πιο γρήγορα τα μελίσσια κι εμείς να προσπαθούμε να αναζητούμε τους παράγοντες που προκάλεσαν την κατάρρευση. Συνεπώς το γενετικό υλικό που πολλαπλασιάζουμε θα πρέπει να είναι απο μελίσσια που μπορούν απο μόνα τους να αντιστέκονται σε ασθένειες όπως η Αμερικάνικη Σηψιγονία, και η Ασκοσφαίρωση
Η απομάκρυνση του προσβεβλημένου γόνου αποτελεί βασικό παράγοντα για την επιλεκτική βελτίωση των ανθεκτικών στα ακάρεα ευρωπαϊκών μελισσών (Harris 2007, Ibrahim και Spivak 2006, Spivak και Reuter 1998). Οι πιο διαδεδομένοι μέθοδοι για την ποσοτικοποίηση της εξυγιαντικής συμπεριφοράς ενός μελισσιού είναι η χρησιμοποίηση της δοκιμής του κατεψυγμένου γόνου και η δοκιμή με την καρφίτσα.
Τι πρέπει να κάνουμε; Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία, γι αυτό πάμε να δούμε την μεθοδολογία που θα ακολουθήσουμε ωστε να βελτιώσουμε το γενετικό μας υλικό, κληρονομώντας οι επόμενες γενεές μια έμφυτη φυσική αντίσταση κατά των ασθενειών. Η καλύτερη εποχή για την εφαρμογή της μεθόδου είναι η Άνοιξη.
Υλικά και Μέθοδοι
Θα χρησιμοποιήσουμε ένα πλαίσιο με σφραγισμένο γόνο. Αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να το μαρκάρουμε ώστε να το αναγνωρίσουμε εύκολα στην επόμενη επιθεώρηση.
Στο κεντρικό σημείο του πλαισίου θα χαράξουμε ένα σχήμα πλάγιου παραλληλόγραμμου όπως φαίνεται στην φώτο που ακολουθεί. Η κάθε πλευρά του παραλληλόγραμου αριθμεί 10 κελιά (10×10), άρα εμείς στο σύνολο θα τρυπήσουμε 100. Το σχήμα αυτό μπορούμε να το σχεδιάσουμε ακόμη και με ενα χαρτόνι.
Εντός του παραλληλόγραμου τρυπάμε με μια καρφίτσα όλα τα σφραγισμένα κελιά. εικόνα (a)
Τοποθετούμε το πλαίσιο στην θέση του.
Μετά απο 24-48 ώρες ελέγχουμε το ποσοστό που έχουν αφαιρέσει τις προνύμφες. όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα, η εικόνα (b) μας δείχνει πως η αποικία έχει μια καλή εξυγιαντική συμπεριφορά μετά απο 24 ώρες. Το ποσοστό των κελιών που θα καλυφθούν ξανά θα πρέπει να είναι πάνω απο 85%.
Για να εφαρμόσουμε την μέθοδο του κατεψυγμένου γόνου, κόβουμε ένα κομμάτι της κηρήθρας παραλληλόγραμμο (100 κελιών), το τοποθετούμε στην κατάψυξη για 1 ημέρα και το επιστρέφουμε στην θέση του. Μετά απο 1-2 ημέρες ελέγχουμε το ποσοστό.
Είναι αρκετά δύσκολο να κατανοήσουμε την συμπεριφορά και τα όπλα που διαθέτει η μέλισσα ωστε να κρατήσει τον εαυτό της υγιή. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που αλληλεπιδρούν πάνω της, εντούτοις η μέθοδος αυτή μπορεί να μας δείξει βασικά στοιχεία για την υγεία τους για μια καλύτερη γενετική βελτίωση, που μπορεί ο καθένας με απλό τρόπο να χρησιμοποιήσει προς παρατήρηση.΄Όσον αφορά την επίδραση στην βαρρόα υπάρχουν πολλές μελέτες με αντιφατικά αποτελέσματα.
Πηγές:
Evaluation of the hygienic behavior in honey bee colonies (Apis mellifera L.) by the punch method with two instruments, Αγροτικό Πανεπιστήμιο της Αβάνας (UNAH), Anisley Pérez Hernández, Jorge Lorenzo Demedio. ,
Διερεύνηση της συμπεριφοράς περιποίησης και της εξυγιαντικής συμπεριφοράς, Διδακτορική διατριβή Κ. ΧΡ. ΞΩΡΗ, ΑΠΘ
Προσωπικές σημειώσεις απο την παρουσίαση της Dr Χατζίνα Φανή «Ασθένειες και καταπολέμηση με συμβατικούς τρόπους», 1ο Μελισσοκομικό – Περιβαλλοντικό Συνέδριο Σαρωνικού (Το κεντρί).
Evaluation of the hygienic behavior in honey bee colonies (Apis mellifera L.) by the punch method with two instruments, Αγροτικό Πανεπιστήμιο της Αβάνας (UNAH), Anisley Pérez Hernández, Jorge Lorenzo Demedio. ,
Διερεύνηση της συμπεριφοράς περιποίησης και της εξυγιαντικής συμπεριφοράς, Διδακτορική διατριβή Κ. ΧΡ. ΞΩΡΗ, ΑΠΘ
Προσωπικές σημειώσεις απο την παρουσίαση της Dr Χατζίνα Φανή «Ασθένειες και καταπολέμηση με συμβατικούς τρόπους», 1ο Μελισσοκομικό – Περιβαλλοντικό Συνέδριο Σαρωνικού (Το κεντρί).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου